Thim Muskee van kunsthandel Muskee: ‘Een goed werk verveelt niet’

‘Het is zoeken naar echt goede kunst. Meer dan 95 procent van wat er gemaakt wordt, is rotzooi. Totaal onverkoopbaar. Het gaat om het vinden van de pareltjes, die kleine 5 procent.’ En dat vak verstaat kunsthandelaar Thim Muskee volgens eigen zeggen als geen ander. ‘Ik ben goed, en weet wat goed is.’ 

‘Vind je het wat?’ vraagt Thim Muskee wijzend op de gekleurde muren in zijn Galerie Muskee aan de Munnikeholm, hartje Groningen. Afgelopen weken is er hard gewerkt, en hebben de steriele, witte muren in het hoekpand plaats gemaakt voor rood en zwart. ‘Ik vind het mooi’, zegt hij zonder het antwoord af te wachten. ‘Museaal bijna. Warm en exclusief. Hip ook. En het belangrijkste: de doeken komen nu nog beter tot hun recht.’

Verveelt niet

Het is veelal moderne kunst dat de rode en zwarte wanden van de stad-Groningse galerie siert. Werken van Cobra, portretten van Peter Donkersloot, schilderijen (of moeten we zeggen ‘fotocollages’) van Jack Liemberg en in de hoek een groot, kleurrijk abstract werk van Jan van Lokhorst. Muskee wijst op een enorm doek van Liemberg: een stadsgezicht, bestaande uit foto’s, tekst en schilderkunst. ‘Dat heeft hij speciaal voor mij gemaakt. Prachtig vind ik het. Er gebeurt iets, zowel qua kleur als compositie. Het blijft boeien. Verveelt nooit.’

Dit jaar zit Thim Muskee (begin 50) alweer 32 jaar in het vak. Het begon destijds allemaal met de aankoop van een schilderij van de Nederlandse kunstenaar Han van Meegeren bij Veilinghuis Joop van den Enden in Groningen. Muskee kocht het doek voor 800 gulden, om het later weer voor 3000 gulden van de hand te doen.

‘Ik hou van kunst, maar heb ook ondernemersbloed en een zakelijke inslag’, verklaart hij. Een gouden combinatie blijkt wel, want Muskee heeft met zijn kunsthandel heel wat stormen getrotseerd. ‘Kunsthandelaren zoals ik, die kunst aankopen en vervolgens weer verkopen, zijn in het Noorden nog maar op één hand te tellen. De afgelopen jaren is de een na de ander er, al dan niet noodgedwongen, mee gestopt.’ De crisis zorgde voor een kaalslag, maar volgens de kunsthandelaar hebben veel concullega’s het er ook zelf naar gemaakt door veel te hoge prijzen te vragen. ‘Misbruik maken van de onnozelheid van de klant. Nooit doen.’

Moderne kunst

Waarom Muskee afgelopen dertig jaar het hoofd wel boven water wist te houden? ‘Ik ben goed in wat ik doe. Ik heb oog voor wat de markt wil. Er wordt ontzettend veel kunst gemaakt maar verreweg het grootste deel, meer dan 95 procent, is gewoon niet goed genoeg. Het gaat om het vinden en spotten van die 5 procent, en die dan voor relatief weinig geld aanbieden. Je moet zien dat iets goed is, en vooral: aanvoelen waar de markt om vraagt.’

Als het gaat om dat laatste, dan is er de afgelopen jaren heel wat veranderd. ‘Moderne kunst heeft de afgelopen jaren een enorme vlucht genomen. De generatie die van klassieke, figuratieve kunst houdt, droogt langzaam maar zeker op. De nieuwe generatie vindt het nog wel mooi hoor, maar niet meer voor boven de bank. Daar hebben ze dan toch liever een kleurrijke Peter Donkerslot hangen.’

Excentriek

‘Figuratieve kunst is, meer dan hedendaagse kunst, een ambacht. Dat maakt het bij moderne kunst lastiger het kaf van het koren te scheiden. Een goed werk verveelt niet, en moet karakter hebben, een ziel. Een kunstwerk is vaak ook een afspiegeling van wie iemand is. Frans Haks, voormalig directeur van het Groninger Museum, zei ooit: ‘Vertel me wie een kunstenaar is, en ik vertel je wat hij maakt’. Niet voor niets zijn veel kunstenaars veelal bijzondere en excentrieke persoonlijkheden. Brood, Appel, Heyboer. Hun persoonlijkheid komt tot uiting in hun werk. Daar hou ik van.’

Thim Muskee werd in Borger geboren. ‘Zo’n beetje onder de hunebedden’, zegt hij. Het verklaart volgens hem zijn voorliefde voor natuur, bos en geschiedenis. Muskee wijst op een figuratief doek van Ahmad Haraji, een winters Drents, landschap. ‘Waarschijnlijk is dat ook waarom ik dat doek zo mooi vind. Daarin komt alles samen.’ Al houdt Muskee van allerlei soorten kunst. ‘Mijn smaak is eclectisch. Heel veel stromingen uit de kunstgeschiedenis spreken me aan.’

In zijn vrije tijd is Muskee een verwoed lezer. ‘Ik lees alles wat los en vast zit. Kranten, tijdschriften, zware literatuur, en de laatste paar jaren ook veel filosofische boeken, en dan met name over het stoïcisme: een stroming die als centrale boodschap heeft dat we geen controle hebben over wat er met ons gebeurt, maar dat we alleen kunnen bepalen hoe we reageren. Het heeft me aan het denken gezet: als ik mijn leven zou mogen ontwerpen, zou ik dan leven zoals ik nu leef?’

Eenzame fietser

‘Ik voel de drive om uit te waaien, mijn vleugels uit te slaan’, herhaalt Muskee zijn conclusie op die vraag. Dat inzicht deed hem besluiten letterlijk zijn horizon te verbreden, want onlangs heeft hij in zowel Assen, Rotterdam als Hilversum een galerie geopend. Het concept is hetzelfde als in Groningen: ‘Kunst van goede kwaliteit voor een betaalbare prijs, gepresenteerd op rode en zwarte muren.’

Drie nieuwe galerieën in een maand tijd. Hoeveel gedoe, geregel en werk het ook is, het geeft Muskee vooral rust. ‘Ik dacht in het verleden te vaak: is dit het? Mijn angstbeeld was om te eindigen als eenzame fietser in een foute outfit op de Drentse hei. Ondenkbaar verschrikkelijk lijkt me dat. Ik wil juist alles eruit halen wat erin zit. Frans van Houten, topman bij Philips, omschreef het laatst heel treffend. Hij trok de vergelijking tussen zeilen en ondernemen. ‘Je moet altijd de wind opzoeken. Anders kom je nergens.’

Tekst: Marieke Bos