Stijlkoningen van Nederlandse bodem: Viktor & Rolf

Een schilderij niet voor aan de muur, maar om te trekken. Een reusachtige robijnrode slaapjapon met als accessoire een megahoofdkussen. Jurken met gaten ter grootte van een watermeloen. Zou je in Nederland de straat opgaan in één van de creaties van de Nederlandse modekoningen – en verkeer je niet in modekringen – dan is er een grote kans dat je opmerkingen krijgt als: ‘Goh, wat… apart’. Want als er één ding is waar Viktor & Rolf (geen stel of familie, maar hele goede vrienden) om bekend staan, zijn het wel hun immer extravagante en eigenzinnige creaties. Hoogste tijd om eens te bekijken wat deze stijliconen de afgelopen zesentwintig jaar klaarspeelden.

De broedplaats van het succes: een schraal appartementje met twee slaapmatjes

Broedplaats in Parijs
Het was 1969 toen Viktor Horsting en Rolf Snoeren het levenslicht zagen. Eerstgenoemde groeide op in Geldrop, de laatste in Dongen. De twee leerden elkaar kennen op de Academie voor Art & Design in Arnhem. Daar was het vriendschap op het eerste gezicht. Onbevreesd en onbezonnen besloten de twee jonge honden na hun afstuderen de Parijse modewereld te bestieren. Geen weelderige tijd van croissants eten en cappuccino’s drinken op het balkon, uitkijkend op de Eiffeltoren. Op de koude vloer van hun tweekamerappartement in een Parijse buitenwijk lagen slechts twee slaapmatjes. Omdat hun plan om stage te gaan lopen bij vooraanstaande Parijse modedesigners mislukte, werd die ruimte de broedplaats voor plan B: zelf een collectie maken met de schaarse middelen die voor handen waren.

Beroemdheidsstatus
Die eerste collectie – tot stand gekomen met goedkope lappen en tweedehands kledingstukken – leverde de prijs voor jonge modeontwerpers op in 1993. Toch vielen hun volumineuze, haast niet-draagbare creaties eerst vooral in de smaak in de kunstwereld. Maar na de Russian Doll-collectie die in 2008 te zien was op de catwalk – met onder andere babushkajurken in poedertinten – was de modewereld ook om. Menig beroemdheid overigens ook. Rihanna verscheen in 2006 in een snoepkleurige jurk op de Grammy’s – onmiskenbaar van de hand van het duo. Madonna danste op het podium van haar benefietconcert in Miami in een roze clownskostuum en een theatrale poppenjurk, ook gemaakt door V&R. Maar hun bekendste ontwerp is waarschijnlijk wel de jurk die prinses Mabel in 2004 droeg op haar huwelijk met prins Friso. De sneeuwwitte japon was gemaakt van Frans satijn en versierd met bijna 250 (!) handgemaakte strikken; de grote strik op de rug meegeteld.

De jurk van Mabel telde 250 handgemaakte strikken

Een koud kunstje
Verwarring scheppen en de boel opschudden: dat is een kunstje dat de heren in de vingers hebben. In 1996 lanceerden ze een nepparfum. De inhoud van het flesje rook naar niets en de dop kon niet open, maar het was wel heel duur. Achteraf duidden de heren, in een interview met de Volkskrant, die stunt als volgt: ‘Het was een uiting, een diep verlangen. Niet alleen om een parfum te hebben, ook om het soort ontwerper te zijn dat zo succesvol is dat-ie een eigen parfum heeft.’ Ironisch genoeg blijkt het wél echte damesparfum ‘Flowerbomb’ dat in 2005 werd uitgebracht, anno 2019 nog steeds hun belangrijkste inkomstenbron.

Niet happy
Lange tijd had het tweetal ook een prêt-à-portercollectie: minder ver-van-mijn-bed-couture. Omdat deze spullen in massa moesten worden geproduceerd, was de belangrijke eis dat de kleding trendgevoelig en (relatief) betaalbaar moest zijn. Steeds onder hevige tijdsdruk weten te vernieuwen, meedraaien in het modecircus, de spullen in steeds meer winkels krijgen; het maakte de heren naar eigen zeggen doodongelukkig. Daarom stopten ze er in 2015 mee, om zich volledig te richten op waar ze wél happy van werden: het maken van op maat gemaakte en in zeer kleine oplages verkrijgbare haute couture. In een interview in Trouw vertelt het duo: ‘We houden ons niet bezig met trends, we willen een verhaal vertellen. Over individualiteit, overconsumptie, milieubewustzijn en recycling bijvoorbeeld.’

Trends zijn niet belangrijk; we willen een verhaal vertellen

I am my own muse
Ter gelegenheid van het zilveren jubileum werd er in juni 2018 een grote strik gedaan om de creaties van de ontwerpers: ze kregen een expositie in de Rotterdamse Kunsthal. Dat ze na die vijfentwintig jaar nog niet op hun hoogtepunt zitten, werd duidelijk tijdens de show van de couturecollectie voor de herfst en winter van 2019. De modellen werden de catwalk opgestuurd in volumineuze jurken van tule in alle kleuren van de regenboog. Met daarop quotes als ‘I am my own muse’ en ‘Sorry I’m late I didn’t want to come’ in kapitalen, werden de catwalkmodellen levende fashionstatements. Een veelbelovende vertoning: de ontwerpen van Viktor en Rolf gaan nog lang niet vervelen. Op naar het volgende jubileum.