Noël Hariri: ‘Je kunt mij zien als een emmer vol creatieve ideeën’

Kunstenaars, artiesten en muzikanten zijn markante persoonlijkheden. Met eigen visies en levensstijlen waaruit hun werk ontspruit. Welke filosofie schuilt achter welke artistieke gedaante? Noël Hariri (34) is een uitgesproken persoonlijkheid die overloopt van creativiteit. De Friezin met Palestijnse roots woont al jaren in Groningen en deze stad dient als één van haar vele inspiratiebronnen. Ze gebruikt alledaagse frivoliteiten als ingrediënten voor haar vrolijke illustraties, die ze maakt onder de naam ArtNoël. Maar bovenal laat Noël haar hart spreken. En die formule werkt, want de kunstenares heeft het drukker dan ooit.

Tekst: Merijn Slagter / Fotografie: Erik Vos

Geïnstalleerd voor het interview is de eerste vraag nog nauwelijks gesteld, of Noël praat al honderduit, om zichzelf na twintig seconden verontschuldigend te onderbreken. ‘Sorry. Ik ben een ontzettende flapuit en zeg vaak direct wat ik denk’, vertelt ze. Het blijkt de inleiding voor een boeiend gesprek, want Noël blijkt een gezellige gesprekspartner. En die eigenschap is ook terug te zien in haar werk. Op de voor haar kenmerkende wijze heeft ze al diverse skylines van Groningen en andere steden op doek gezet. Ook dieren zijn regelmatig op vrolijke wijze in haar werk terug te vinden. ‘Het uiten van humor in mijn werken past goed bij mij. Een diertje met een roze en een groen oog of verhoudingsloze stadsgezichten bijvoorbeeld. Er zijn ook werken waarin knopen of vleestouwtjes verwerkt zijn. Zelfs een oude postzegel! Als regisseuse van mijn eigen werk kan dat gewoon’, zegt ze lachend. ‘Mijn inspiratie haal ik, hoe vreemd het ook klinkt, uit mezelf. Ik heb iedere schets of tekening die ik ooit heb gemaakt, op datum gerangschikt en bewaard in mappen. Als ik het even niet weet, blader ik daar doorheen om op ideeën te komen.’

Afwisseling

Toen ze drie of vier jaar was, wist Noël al dat ze kunstenares wilde worden. ‘Het was mijn roeping’, vermoedt ze. ‘Als mijn ouders ’s ochtends beneden kwamen, zagen ze mij vaak al tekenen aan de keukentafel. Creatief bezig zijn was van jongs af aan al mijn ding.’ Noël had haar loopbaan in een vroeg stadium dan ook al grotendeels uitgestippeld. Na haar middelbare schoolperiode was de kunstacademie een logische vervolgstap. Dat werd Academie Minerva, waar ze in 2004 afstudeerde. Maar daar bleef het niet bij, want ze plakte er nog een PABO-studie aan vast. ‘Ik ben dol op kinderen en werk naast het schilderen en illustreren ook nog vijftien uur per week op een buitenschoolse opvang (BSO)’, vertelt de Friezin. ‘Het maatschappelijke en sociale element past ook bij mij. Bovendien ben je dan onder de mensen. Als ik volledige dagen in mijn atelier werkzaam zou zijn, zou ik gek worden. Het besef dat ik aan het einde van een dag met niemand heb gepraat, is niets voor mij. Ik zou alleen van de kunst prima kunnen leven en dat is een droom die is uitgekomen, maar de uren op de BSO vind ik heel fijn voor de afwisseling.’

Mijn werken zien er soms chaotisch uit, maar over ieder detail is nagedacht’

Valkuil

Als je Noël voor de eerste keer ziet, zou je haar misschien niet meteen associëren met een doorsnee kunstenaar. Toch leeft ze volledig voor haar vak. Sterker nog, weken waarin ze zestig uur gepassioneerd aan een doek werkt, zijn geen uitzondering. De verfrestjes op haar vingers verraden dat ze ook deze ochtend druk is bezig geweest. ‘Ik ben dan ook echt een doener!’, roept ze. ‘Soms word ik ’s nachts wakker en barst ik van de ideeën. Daarom heb ik altijd een notitieblokje naast mijn bed liggen om ze op te schrijven. Die ideeën werk ik de volgende ochtend meteen uit, want dan begin ik direct met schilderen of illustreren. En ja, dat is soms allemaal een beetje lastig’, beseft ze. ‘Van nieuwe ideeën word ik altijd erg enthousiast, maar het is ook een valkuil. Soms overzie ik niet alles meer door mijn eigen enthousiasme. Maar ik sta wél voor wat ik doe. Als mij daarentegen iets niet aanstaat, begin ik er ook niet aan. Althans, niet méér’, legt Noël uit.

Schrikken

Met die laatste zin doelt de kunstenares op een moeilijke tijd, die ze gelukkig achter zich heeft kunnen laten. ‘Je kunt mij zien als een emmer vol creatieve ideeën. Maar als die emmer te vol zit, kan het ook misgaan, heb ik ondervonden. In 2013 heb ik een vreselijke burn-out gehad, waar ik achteraf al een jaar tegenaan zat. Toen ik notabene op de verjaardag van mijn vriend door het centrum van Groningen liep, ging ik door de stress helemaal out. Ik moest per ambulance naar het ziekenhuis. Het voelde alsof ik toen explodeerde. Dat was behoorlijk schrikken. Nooit had ik door dat het zo slecht met mij ging, vertelt ze eerlijk. Het leidde ertoe dat de ze zich een jaar lang afzijdig hield van alles wat stress met zich kon meebrengen, dus ook het schilderen. ‘Niet gek, want ik kon ook helemaal niets’, legt ze uit. ‘Vanaf dat moment zei ik wel tegen mijzelf: Noël, je moet gestructureerder werken en betere keuzes maken. Is een opdracht lucratief? Heel interessant, maar als het op dat moment niet in mijn planning past, gaat het niet door.’

‘Groningen op een rij’ 150 x 60 cm

Beter ritme

Inmiddels heeft Noël een adviseur met wie ze bespreekt hoe ze haar tijd het beste kan indelen. ‘Dat heb ik echt nodig, zeker toen de opdrachten toenamen.’ Hij deed Noël ook de suggestie om buitenshuis atelier te houden, zodat ze wat rustiger in haar hoofd zou worden. ‘Thuis ben je sneller geneigd om langer door te werken of juist de kwast te pakken als ik tijdens het avondeten opeens een goed idee krijg.’ Dat is er nu niet meer bij. ‘Als ik de deur van het atelier sluit en naar huis ga, ga ik ook écht naar huis. Het moet eraan bijdragen dat mijn ritme nog beter wordt. Daarom maak ik ook to-do-lijstjes van wat ik iedere dag doe. Dat zorgt ervoor dat ik ieder jaar drie boekjes compleet volkladder. Die heb ik thuis allemaal netjes geordend, zodat ik kan terugzien welke idee ik wanneer had. Als ik dat niet doe, en ik blijf er over nadenken, word ik onrustig. Als een dag voorbij is, moet ik deze in mijn agenda afvinken om er een bevredigend aan over te houden. Voor mij heel belangrijk, want ik vergeet nogal eens wat. Vooral de verjaardagen van mijn vriendinnen. Slecht hé? Gelukkig kennen ze mij inmiddels wel langer dan vandaag’, lacht Noël.

Vrijheid

De werken van Noël hebben veel verflagen en zijn dan ook aan de zware kant. Toch vindt ze het moeilijk om aan te geven hoe lang ze gemiddeld met één opdracht bezig is. ‘Er zijn doeken waar acht of negen lagen acryl op zitten. En als ze mij niet bevallen, schilder ik ze gewoon over. Waar ik zelf heel erg van houd, is dat je naar een werk blijft kijken door bepaalde elementen die in mijn beleving totaal niet kloppen. Toch kan ik dan niet precies benoemen wat dat is. Dat vind ik heel interessant’, vertelt Noël. ‘Ik vind het ook fijn om het altijd net even wat anders aan te pakken. Vanuit een bepaalde vrijheid schilderen en illustreren vind ik heerlijk. Op een later moment kun je er weer totaal anders tegenaan kijken. Dan zit ik in de woonkamer, kijk ik omhoog naar één van mijn doeken en denk dan: hoe heb ik dat vredesnaam kunnen maken? Dat geeft ook niet, als ik maar vrolijk van mijn eigen werk word. Het ziet er soms misschien een beetje chaotisch uit, maar over ieder detail is nagedacht. Ik ga heel perfectionistisch te werk, van de composities tot het kleurgebruik. Zolang de juiste balans maar in mijn werk zit.’ En mocht ze toch twijfelen over het eindoordeel, dan zit de persoonlijke keuringsdienst van waarde dichtbij. ‘Als ik met een opdracht bezig ben, laat ik mijn vriend er altijd naar kijken. Hij geeft gerichte en eerlijke feedback, daar kan ik vaak echt wat mee. Ik heb het ook weleens aan mijn moeder gevraagd, maar zij vindt alles wat ik maak mooi. Dat telt dan niet hé?’

Reproducties

ArtNoël maakt steeds meer naam en Noël richt zich de komende tijd dan ook op de lange lijst met aanvragen. Momenteel is ze bezig met een doek voor een stel uit Amsterdam, dat elkaar kent van de gezamenlijke studietijd in Groningen. ‘Zij wilden graag een herinnering van hun studietijd aan de muur en vroegen mij voor deze opdracht. Ik heb allerlei foto’s gekregen; het studentenhuis waar ze gewoond hebben, de locatie waar ze elkaar ontmoet hebben, maar ook kenmerkende gebouwen in Groningen. Daarmee ben ik aan de slag gegaan. Ontzettend gaaf dat ze mij daarvoor gevraagd hebben’, vindt de Friezin. Ze hoopt er net zo’n voldaan gevoel van te krijgen als de laatste doeken die ze schilderde. ‘Van zulke grote werken kan ik er maar vier per jaar maken, sneller kan ik helaas niet schilderen.’ In 2012 ontdekte ze de mogelijkheid om giclées van haar werk te laten maken. ‘Originele doeken worden dan gereproduceerd via professionele en hoogwaardige druktechniek. Dat scheelt behoorlijk wat tijd en vormt voor mij een uitkomst. Omdat mijn werken kenmerkend zijn door de vele verflagen, schilder ik nieuwe details zoals een datum, een kenmerkende toren of eigen studentenwoning in de giclée, zodat het weer een origineel, gelaagd en persoonlijk kunstwerk wordt. Zo is het geen complete reproductie, maar is mijn ziel er ook nog een beetje in verwerkt.’

Benieuwd geworden naar Noël’s werk? Kijk op haar website of bezoek op afspraak haar atelier aan de Stationsstraat 10 in Groningen. Momenteel exposeert Noël haar werk onder meer in het Martini Ziekenhuis in Groningen, ’t Feithhuis in Groningen en het Mariott Hotel in Rotterdam.