Karl Lagerfeld: Eigenzinnig, tijdloos en geraffineerd

Voor zijn collecties laat Karl Lagerfeld zich vaak inspireren door de meest uiteenlopende thema’s: van de Italiaanse cinema en Deense sprookjesboeken tot de ruimtevaart. Ook zijn shows sluiten hier dikwijls bij aan. De designer staat erom bekend kapitalen te investeren in zijn theatrale sets om zijn publiek mee te slepen in zijn laatste obsessies. Hij liet onlangs nog een “raket” bouwen in het Grand Palais en vierde het negentigjarig bestaan van Fendi op de Trevifontein in Rome. Hoogtepunt lijkt tot nu toe het “Chanel-eiland” te zijn, dat in 2014 voor maar liefst 1.6 miljoen dollar gebouwd werd in Dubai.

Karl Lagerfeld, geboren als Karl Otto Lagerfeldt (1933), beleeft zijn jonge jaren in Hamburg, Duitsland. Zijn jeugd is simpel en naar eigen zeggen perfect: hij groeit op in een welvarend gezin en heeft een goede relatie met zijn ouders. Voor andere kinderen interesseert hij zich niet; hij schetst of leest liever. Sterker nog, hij wil niets liever dan volwassen worden en het Duitse platteland verlaten. Vandaar ook dat hij al op zesjarige leeftijd vloeiend Engels en Frans spreekt.

Op zijn veertiende vertrekt Karl naar Parijs. Daar loopt hij tegen een poster aan voor een internationale ontwerpwedstrijd, die hij in 1955 wint. Pierre Balmain neemt zijn ontwerp in productie en neemt de jonge Karl aan als assistent. Na een aantal jaren bij Balmain te hebben gewerkt, maakt hij de overstap naar Jean Patou, om daarna zijn kansen als freelancer te beproeven. Hij reist hiervoor naar Engeland, Frankrijk, Italië en Duitsland, en werkt voor diverse grote modehuizen, waaronder het Franse Chloé.

Drie keer Karl

Pas echt furore maakt de designer als creative director bij zowel het Italiaanse Fendi als het Franse Chanel en met zijn gelijknamige label Karl Lagerfeld, dat hij in 1984 opricht. De samenwerking met Fendi is een bijzondere: het is de langstdurende samenwerking tussen designer en modehuis die de geschiedenis van fashion kent. Op de vraag of de ontwerper moeite heeft met het afzonderlijk houden van de drie labels, antwoordt hij dat Fendi zijn Italiaanse versie is, Chanel zijn Franse, en Karl Lagerfeld zijn eigen versie: ‘I never mix it up.’

Ontwerpen van Karl’s hand zijn herkenbaar aan zijn geraffineerde stijl: elk detail doet ertoe, elke lijn is doordacht. Cultitems weet hij aan te passen naar de actualiteit: denk alleen al aan de tweed jasjes en de gestikte “flap bags” van Chanel. Zijn collecties doen telkens weer aan als elegant, maar vaak wel met een edgy twist. De designer laat tijdloze luxe naadloos overlopen in de trends en staat hierdoor al decennialang aan de top van de industrie.

a kind of nymphomaniac who never gets an orgasm

Kaiser Karl

Hoewel hij al lang in het vak zit, is zijn werkwijze niet veranderd. Nog altijd ontwerpt de designer alles zelf met de hand, op papier. Vermoeiend en veel? Karl noemt zijn positie juist bevoorrecht: hij heeft de beste mensen onder zich, kan werken waar en wanneer hij wil, en hoeft zich niet bezig te houden met marketing. En voor hem werkt dat blijkbaar perfect. De ontwerper voldoet aan verwachtingen die voor elke gewone sterveling te veel zouden zijn, en overtreft ze. Zonder stress, met zijn kin omhoog. ‘I don’t need to relax. I’m a very relaxed person. Indifference does that to me.’

Mocht dat nog niet voldoende zijn om weg te kunnen lopen met de titel Kaiser Karl: sinds de jaren tachtig maakt hij ook nog eens naam als (mode)fotograaf. Zo schiet hij zelf zijn campagnes en wordt zijn eigen werk met enige regelmaat gepubliceerd in de grootste fashion magazines. Onlangs werd de extravagante fashiontycoon 84 jaar. Maar de contracten met Fendi en Chanel zijn levenslang, mensen van zijn leeftijd vindt hij terrible en hij kwalificeert zichzelf als ‘a kind of nymphomaniac who never gets an orgasm.’ Ach, pensioen is ook zo bourgeois.

Tekst: Eline de Boer