Jacques d’Ancona: ‘Van achterom kijken krijg je vooral ontzettend last van je nek’

Afgelopen september bereikte Jacques d’Ancona de leeftijd van tachtig jaar. Een mijlpaal voor de kwieke alleskunner uit Paterswolde. Speciaal voor die gelegenheid maakte GOOV Muziektheater uit Groningen een musical over zijn leven. De première was een groot succes. Er werd landelijke aandacht aan hem besteed en Jacques voelde zich naar eigen zeggen “opgegraven”. Nu zijn verjaardag enige maanden achter de rug is, leek het Golf & Lifestyle een goed idee terug te blikken op het feestelijke jaar. Toch is terugkijken iets was hij niet graag doet. Hij is vooral gretig naar de toekomst. En er is nog genoeg te doen. Zo bezoekt hij jaarlijks meer dan honderd voorstellingen. Doe ’t hem maar eens na.

Tekst: Walter de Boer I Fotografie: Erik Gietema

Jacques, de aanleiding voor het interview is natuurlijk dat je tachtig bent geworden.
‘En dan zeg ik, die aanleiding is nu voorbij. Ik heb het verwerkt, mag ik het zo zeggen? Emotioneel en praktisch gezien. De première van de musical (Jacques J. red.) plus het feest dat mijn partner Hans en ik hebben gegeven voor vrienden met als kernwoord 130; ik werd tachtig en Hans vijftig. Ik heb heel erg ervaren dat het geen cliché is als je zegt: het leven gaat door. Dat is ook altijd mijn bedoeling geweest. Als het stopt hebben we het er dan wel weer over, maar ik ben absoluut niet van plan te stoppen. Zolang mijn mentale en fysieke toestand het toelaat is daar geen aanleiding voor. Ik ben nog steeds hartstikke druk. Ik weet dat ik morgen een voorstelling zie, vrijdag naar het theater ga, maar ik weet ook wat ik in februari doe.’

Je richt je dus vooral op de dingen die komen gaan?
‘Ja, de agenda bepaalt het leven. Natuurlijk word je af en toe geconfronteerd door de emotionaliteit. Dat zijn de praktische dingen die je terugbrengen naar waar het in het leven écht om gaat.’

Toch was er een hoop te doen rondom je tachtigste verjaardag. Hoe kijk je daar op terug?
‘Wat ik opvallend vind is dat ik mezelf opgegraven voelde. In die zin dat er veel televisieaandacht is geweest en daarnaast toch periodieken van naam als de Volkskrant, Elsevier, Telegraaf en Parool grote stukken aan mij hebben gewijd. Dan verkeer je in de verleiding te denken dat het toch niet allemaal voor niets is geweest. Ik zeg dat met grote ironie – want die kleeft altijd aan mijn woorden – en dat het toch blijkbaar enige betekenis heeft gehad. Verder wil ik niet gaan. Onderscheiden ben ik al. Dat zijn dingen die je dwingen om door te gaan en vooral niet achterom te kijken. Hoewel het zo verleidelijk is, moet je dat toch niet doen. Sodemieter op man!’

En die mensen die je er ondanks je leeftijd nog zo fit vinden uitzien, is dat leuk om te horen?
‘Nee. Mijn enige reactie is dan: zullen we overgaan tot de orde van de dag? What’s New Pussycat, wat gaan we doen vandaag en waar zullen we het over hebben. Leven in het nu is belangrijk. Soms is het goed om even om te kijken. Maar vooral niet te lang want dan krijg je ontzettend veel last van je nek.’

What’s New Pussycat, wat gaan we doen vandaag en waar zullen we het over hebben

Als het dan om “even omkijken” gaat, hoe is die musical over jouw leven tot stand gekomen?
‘GOOV Muziektheater had bedacht dat het leuk was een musical naast een monument als ik neer te zetten. En daar was ik erg op tegen. Toen Jack Nieborg en Els van den Berg mij in 2015 in het Scandinavisch Dorp op een prachtige zomerdag uitgenodigden voor een gesprek, had ik nooit kunnen vermoeden dat het om een musical over mijn leven zou gaan. Ik kon er met mijn hoofd niet bij en vroeg me vooral af of ze wel normaal waren?’

En wat zeiden ze toen?
‘Ze vonden dat er met mijn diversiteit aan verschillende werkzaamheden (maatschappelijke werk, goede doelenwerk, activiteiten voor de KNVB, het schrijven voor de krant, en de bekendheid als Nederlander) genoeg aanleiding was voor een musical. Dat hebben ze goed uitgelegd en vervolgens heb ik het daar met Hans over gehad. Ik kon ze niet weerhouden dat te doen. Wel stelde ik een aantal voorwaarden.’

Welke?
‘Allereerst dat ik er niets mee te maken wilde hebben. Dus ik wilde geen inhoudelijke of artistieke invloed hebben op het maakproces. De tweede voorwaarde: er wordt ook gespeeld als ik dood ben. Sterker nog, als ik op de dag zelf overlijd of een dag eerder dan wordt er gespeeld. En absoluut ook geen minuut stilte vooraf. Het moet niet ontaarden in een herdenking. Over een feest moet je nooit een rouwsluier gooien. Verder moest er om 20.15 uur begonnen worden en niet om 21.00 uur. Want dan is de show om kwart voor twaalf afgelopen en word ik het podium opgehesen. Dat wilde ik onder geen beding hebben.’

Toch flinke eisen.
‘Ik ging meteen weer dat baasje spelen. Heel dictatoriaal. Ik ben natuurlijk een bezige nicht! Ik wilde me er inhoudelijk niet mee bemoeien, maar wel met de omstandigheden. Daar wil ik een duidelijk piketpaaltje bij plaatsen en daar gingen ze uiteindelijk mee akkoord.’ 

Ondanks die voorwaarden hebben ze wel voor je gezongen toch?
‘Ja, maar dat was op de afterparty voor genodigden in de foyer van de Stadsschouwburg. Toen was ik even het middelpunt wat ik voor de rest zoveel mogelijk heb geprobeerd te vermijden. Het is toch wel merkwaardig als je wilt vermijden het middelpunt te zijn als je het bent. Wat is dat toch voor filosofie!’

Het hele artikel lezen? Golf & Lifestyle is onder andere te vinden op de golfbanen in Noord-Nederland.